Hiphop history
Als je het woord hiphop hoort, heb je daar vast allerlei ideeën en associaties bij. Maar wist je dat hiphop niet alleen een stijl en een muziekgenre is, maar dat het van oorsprong gaat om een veel bredere jongerenbeweging?
West-Afrikaanse griot muzikant.
Sound system in Jamaica.
James Brown.
Hiphop is midden jaren zeventig ontstaan in de achterstandswijken van New York als straatcultuur. Een cultuur waarin muziek (DJ en rap), dans (breakdance) en kunst (graffiti) een rol spelen. Maar veel elementen uit de hiphopmuziek, zoals de ritmische dicht (rap), percussie (beats), de jazz- en soulinvloeden en het sociale bewustzijn in de teksten, vinden hun oorsprong verder terug in de zwarte cultuur. Zo zitten er elementen in van de West-Afrikaanse griot- of djelimuziek, waarin ritmisch gesproken verhalen worden begeleid door percussie. Maar ook in de jazz poetry die ontstond na de afschaffing van de slavernij in 1865. Andere belangrijke voorlopers zijn The Last Poets, een groep protestdichters uit de jaren zestig, funkzanger James Brown die met zijn voetenwerk breakdancers inspireerde en de sound system-cultuur op Jamaica, waarbij dj’s muzikale straatfeesten organiseerden.
DJ Grandmaster Flash experimenteerde in de jaren 70 met hiphop muziek.
The X-Ecutioners – een hiphop groep uit de jaren 80.
DJ Kool Herc wordt gezien als de grondlegger van hiphop.
The Bronx, een arm stadsdeel in New York City. Om hun problemen te vergeten organiseerden jongeren straatfeesten (blockparty’s) met eigen soundsystems. Tijdens deze straatfeesten werd er veel geëxperimenteerd met verschillende stijlen van muziek en zo werd hiphopmuziek geboren.
Breakdancers in New York.
Capoeira – een Braziliaanse vechtdans.
De Afro-Amerikaanse dansstijl Lindy hop ontstond in New York in de late jaren 20.
Eén van de redenen dat de muziek zo aanslaat, is dat de instrumentale drummuziek heel geschikt is voor b-boying, oftewel breakdancen, een belangrijk element in de hiphopcultuur. De acrobatische dansstijl ontstond ook halverwege de jaren zestig, vooral onder Puerto-Ricaanse en Afro-Amerikaanse jongeren. In breakdance zijn allerlei elementen terug te vinden uit de traditionele Afrikaanse dans en Braziliaanse Capoeira. Ook de Lindy Hop uit de jaren twintig, waarbij de man zijn vrouw op de dansvloer zijn mooiste trucs laat zien en andersom, heeft invloed uitgeoefend. In breakdance battles dagen de dansers elkaar uit en laten ze elkaar hun beste trucs zien. James Brown is één van de belangrijkste beïnvloeders van breakdance. Hij noemde zijn manier van dansen ‘the Good Foot’.
Graffiti op een metro in Hannover.
Graffiti kunstenaars aan het werk.
Stencil graffiti.
Ook graffiti, kunst in de openbare ruimte die gemaakt wordt met verfspuitbussen, is een belangrijk onderdeel van de hiphopcultuur. Eind jaren zestig begonnen zowel activisten als bendeleden hun territorium af te bakenen door muren te beschilderen met hun eigen logo of naam.
E.P. van Rappers Delight van The Sugarhill Gang.
Breakdancers.
De groep N.W.A. maakt gangstarap eind jaren tachtig groot met nummers als ‘Fuck tha Police’ van het album Straight Outta Compton.
Eind jaren zeventig brak hiphop door naar het grote publiek door de hit ‘Rappers Delight’ van The Sugarhill Gang. De muziek is dan nog vooral feestmuziek, met veel invloeden van discomuziek. Grandmaster Flash and the Furious Five lieten in 1982 zien dat hiphop ook serieus en politiek bewust kan zijn. Een paar jaar later ontstond de gangstarap: muziek over het rauwe straatleven in de getto’s. Eind jaren tachtig was het gouden tijdperk voor de hiphop. De toenemende aandacht voor radio- en tv-programma’s zoals YO MTV Raps en de grote ontwikkelingen van hiphopmuziek, zowel op muzikaal als tekstueel gebied, zorgden daarvoor.
Scratchen is het ritmisch heen en weer bewegen van een vinylplaat en gebeurt vaak in hiphopmuziek.
Breakdance battle.
Hiphop graffiti piece.
Door de komst van de Telecommunications Act (TCA), een wet die voorschreef dat éénzelfde bedrijf voortaan meerdere radiostations mocht beheren, veranderde de hiphop scene. Veel kleine radiostations, die juist de maatschappijkritische hiphop draaiden, verdwenen. Het muziekaanbod werd homogener en er werd meer hiphop gedraaid die ging over vrouwen, geld en geweld.
Tegenwoordig zijn hiphoppers niet alleen artiest, maar vaak ook ondernemers. Zo richtte Puff Daddy al zijn eigen platenmaatschappij op en zijn er veel rappers die grote merken laten zien in hun videoclips, waarmee ze ook influencers zijn. De hiphopcultuur heeft invloed op de hedendaagse mode en de popcultuur, maar ook nog steeds wordt er politieke, sociale, economische en academische invloed uitgeoefend. Denk bijvoorbeeld aan de inzet voor Black Lives Matter door rapper Mos Def (politieke invloed), de sociale verbinding die wordt gecreëerd door de blockparties (sociale invloed), de enorme geldstromen die worden gecreëerd doordat hiphop tegenwoordig het meest beluisterde muziekgenre is (economische invloed) en het feit dat bijne elke prestigieuze Amerikaanse universiteit een afdeling Hip Hop Studies heeft (academische invloed). Ook in Nederland leeft hiphop volop: Nederlandse rap doet het goed, graffiti wint meer waardering met festivals als POW! WOW! In Rotterdam en Kings of Colors in Den Bosch en ook breakdance wordt steeds populairder.
Bronnen: