Interview Jolanda Spoel

Jolanda Spoel maakt B-BOY, een eerlijke voorstelling (90% waar) met én over breakdancers, over hun worsteling met het dagelijks leven in de kunsten. Theater en film, het echte leven en fictie lopen naadloos in elkaar over. 

Bakermat
Waarom wil je deze voorstelling maken? Jolanda: “Ik werk al twintig jaar met breakdancers en bij Maas maakte ik de voorstelling RPhO meets Maas met breakers en musici. De persoonlijke verhalen die ik gebruikte in die voorstelling hebben mij geïnspireerd en dat neem ik mee naar B-BOY. Breakdance kent in relatie tot de meer klassieke en traditionele dansstijlen nog maar een korte geschiedenis en is nog immer in ontwikkeling. Het is interessant om te zien wat daar zowel dansant als qua zeggingskracht nog meer in mogelijk is. Verder voelen we bij Maas de noodzaak om het genre te bestendigen binnen de podiumkunsten. Hiphop past bij ons jonge publiek en bij de grootstedelijke programmering van het Maaspodium. Bij Maas onderzoeken we altijd hoe ons materiaal resoneert in de stad, hoe het communiceert met de stad en hiphop sluit heel goed aan bij Rotterdam. Van de Nederlandse breakdancescene ligt hier een grote bakermat.”

Powermoves
Hoe kwam je uit bij deze vijf dansers? Jolanda: “Naast dat ik ze alle vijf bewonder om wie ze zijn als danser, is het ook een mooie groep. Zo uiteenlopend als hun persoonlijkheden zijn, zo uiteenlopend zijn ze ook als danser. Ze zijn alle vijf breaker, maar hebben elk een heel andere approach. De een is van de explosieve powermoves, de ander danst lyrisch en mixt met stijlen zoals Afro-Caraïbisch en weer een derde blinkt uit in lenigheid. Dat maakt ze heel karakteristiek. Ook zijn ze alle vijf in een andere fase van hun danscarrière. De jongste van de groep is 23 en moet zijn fysieke top nog bereiken, de oudste van 40 is daar al overheen en zoekt andere mogelijkheden. Alle vijf zijn ze bijzonder goed en fascinerend om naar te kijken. Bij Maas houden we ervan om persoonlijkheden op het podium te zien.”

Topsporter en kunstenaar
Is breakdance sport of kunst? Jolanda: “Dat wat breakdancers moeten doen om super goed te worden is topsport. Maar de mate van oorspronkelijkheid die je nodig hebt om zo goed te worden, die schurkt heel hard aan tegen de kunsten. Als je zoveel creativiteit en virtuositeit aan de dag moet leggen, dan ben je wat mij betreft evenveel kunstenaar als topsporter. Dus ja, sport en kunst, maar in zijn hart is breakdance cultuur. Cultuur is altijd een soort samengaan van wetten, regels, rituelen, codes van een groep mensen en breakdance komt regelrecht uit de hiphopcultuur. En die cultuur wordt zowel door de sportwereld als door de kunstensector omarmd.”

Eigen flavour
Hoe haal je breakdance van de cypher (de battle-kring) naar het theater? Jolanda: “Bij breakdance in zijn meest pure, oorspronkelijke vorm probeer je mooier, sterker en oorspronkelijker te zijn dan de ander en er je eigen flavour aan te geven. Eigenheid is heel belangrijk. Sinds breakdance naar het theater is gekomen, onderzoeken we wat je nog meer met je lichaam kan vertellen, gebruik makend van deze bewegingstaal. In een battle-ronde duurt je boogje maar 30 seconden. Je hebt drie of vijf rondes waarin je alles moet vertellen en that’s it. In het theater moet je op zoek naar een veel langere boog en gaat het erover om zo goed mogelijk iets te vertellen mét elkaar. Dat is een interessante ontwikkeling en veel breakers vinden dat nu juist zo leuk.”

Ontregelen
In elke voorstelling worden de b-boys verrast met een guest-appearance. Wat is de rol van de gast? “Ontregelen. Die vijf jongens bouwen hun eigen wereld. En dan op een gegeven moment is er een scène die de boel even flink op scherp zet. Mij leek het leuk om een tegenovergestelde energie op het podium te zetten, een ander danslijf. Bijvoorbeeld dat van een b-girl. Dat heeft effect op die vijf jongens.”

Eigenheid
Je voorstelling is voor 90% echt waar. Ga je documentair theater maken? “Ja, niet over de scene, maar wel over deze vijf. Ik ben geïnteresseerd in hun verhaal, in wat breakdance betekent in hun leven. Is breakdance een groot onderdeel van hun persoonlijkheid? In hoeverre definieert het hen? Waar staat het voor? Daar ben ik naar op zoek. In de cypher zijn we geïnteresseerd in wat je kan, in het theater ben ik geïnteresseerd in wie je bent met wat je allemaal kan. Die eigenheid mag er altijd in doorsijpelen.”

Reprise première B-BOY: zaterdag 12 maart 2022 / Maaspodium Rotterdam
Tournee NL: 12 maart t/m 10 april 2022
Meer info over B-BOY
Meer info over Jolanda Spoel