Het decor: Interview met Marlies Schot
Na een succesvolle speelreeks op Oerol is Waste Me nu te zien in het theater. De voorstelling heeft niet alleen een nieuw podium gekregen, maar ook een nieuw decor. Marlies Schot stond voor de uitdaging om de grootsheid van het buitenfestival te vertalen naar een compacte, verplaatsbare theateropstelling. In dit interview vertelt ze over haar inspiratie, de bijzondere materialen die ze gebruikte en hoe afval een tweede leven krijgt op het podium.
Hoe vertaal je de grootsheid van het decor op Terschelling naar het theater?
"Dat was zeker een uitdaging! Op Terschelling hadden we een enorme berg opgebouwd met veel grote objecten, vaak gevonden bij het grofvuil. In het theater moest alles compacter en praktisch blijven – het decor moest in een busje passen en binnen anderhalf uur opgebouwd kunnen worden.
Ik heb daarom gewerkt met kleinere objecten, maar wel in grote hoeveelheden. Het idee was om die overweldigende veelheid te behouden, zodat je als toeschouwer niet weet waar je moet kijken door alle kleurrijke details. Daarnaast speelden verhogingen een grote rol. Cecilia wilde dat de dansers op verschillende niveaus konden bewegen, net als op Terschelling. Die gelaagdheid heb ik behouden, met verschillende zones waar de dansers hun gekleurde spullen verzamelen.
Zo ontstonden zones: links een rood-oranje podium, in het midden geel, rechts groen, en daarnaast roze en paars. Dit zorgt niet alleen voor dynamiek, maar ook voor een herkenbare structuur binnen de chaos van kleuren en objecten."
Waar komt al het afval vandaan dat in het theaterdecor zit?
"Het meeste afval komt uit de containers van een kringloopwinkel, Het Goed in Schiedam. Ik ben langs verschillende kringloopwinkels gegaan en gevraagd of ik spullen mocht meenemen die niet meer verkocht konden worden of kapot waren. Het Goed vond dat prima, dus ben ik daar vier à vijf keer geweest en haalde telkens een vrachtwagen vol spullen op.
Daarnaast hebben we oude campagnebeelden en ongebruikte kostuums van Maas en Cecilia’s opslag verwerkt in het decor. Het decor is dus deels opgebouwd uit restmateriaal van eerdere producties, waarmee we ook onze eigen overconsumptie onder de loep nemen.
Soms vond ik ook spullen op straat, zoals een wasmachine die bij het grofvuil stond. Die heb ik meegenomen en leeggehaald. Zo kwam het decor letterlijk overal vandaan, wat perfect past bij het thema van hergebruik en afval als kunstvorm."
Wat hoop je dat het publiek ervaart tijdens het kijken naar dit decor?
"Ik hoop dat het publiek overweldigd wordt door de kleuren en details, bijna alsof het te veel is om te bevatten. Die overvloed moet niet alleen fascineren, maar ook aanzetten tot nadenken over overconsumptie en hoeveel spullen we in ons eigen leven verzamelen en weggooien."
Is er een specifiek stuk afval dat een tweede leven heeft gekregen en een bijzondere rol speelt in het theaterdecor?
"Ja, meerdere! Maar de oude beeldbuis-tv speelt een bijzondere rol. We hebben hem leeggehaald en hij zendt licht en geluid uit, met reclameboodschappen vol verleiding en consumptiedrang. De personages worden er steeds opnieuw naartoe getrokken, aangespoord om meer te willen, meer te verzamelen. Net wanneer ze denken los te komen, lokt de tv hen weer terug. Zo wordt het een symbool voor de eindeloze cyclus van overconsumptie.
Karaktervraag! Welk stuk afval vind je vaak in jouw afvalbak thuis?
"In mijn eigen afvalbak kan je altijd fruitschillen vinden, want ik ontbijt elke ochtend met fruit."
Lees hier het interview over het decor op Oerol
Welkom op West-Nollekes, Terschelling! Een bijzondere locatie, zeker in de context van de voorstelling. Om meer te leren over de locatie en het decor, interviewden we Marlies Schot, de decorontwerper van Waste Me.
Wat is er dan zo bijzonder aan deze locatie waar Waste Me speelt?
"Wat zo bijzonder is aan deze locatie, is dat het ooit een afvalberg was. Deze plek werd omstreeks 1900 aangewezen als stortplaats voor het huisvuil. Op 1 januari 1990 werd de afvalberg gesloten en afgedekt met 40.000 kubieke meter zand. Dus als we diep zouden graven, zouden we heel oud afval uit andere tijden tegenkomen! Onze 'afvalgletsjer' is daar nu weer overheen gedrapeerd.
We zochten voor Waste Me een locatie die al een beetje hoogte van zichzelf had. We wilden een enorme afvalberg maken die de hoeveelheid afval symboliseert die een gemiddeld persoon per jaar produceert, dus dat is best veel. Het leek ons daarom handiger om dit ergens tegenaan te leggen in plaats van een enorme constructie op een open plek te bouwen."
Hoe ben je aan al het afval voor het decor gekomen? En wat gebeurt er met het afval na Oerol?
"Omdat het zo'n hoge berg is, moesten we heel veel afval verzamelen. Maar we wilden geen afval meenemen naar het eiland. We wilden dat al het afval van Terschelling zelf afkomstig zou zijn. Dus we waren heel erg afhankelijk van de mensen en organisaties op Terschelling om met ons mee te werken. Gelukkig konden we samenwerken met de milieustraat van Terschelling, Omrin, die voor ons grofvuil kon leveren. Want we konden natuurlijk niet met huisvuil werken in verband met de stank. Dus we maakten een lijstje met items die we konden gebruiken, zoals witgoed, plastic onderdelen en heel veel matrassen. Uiteindelijk heeft eilander Rein Donkerbroek voor ons allemaal ritjes gemaakt van Omrin naar de 20 kuubs container die hier op locatie stond en die hij helemaal volgestouwd heeft!
We hebben ook nog samengewerkt met de TST, die ook nog 15 kuub afval voor ons geregeld heeft. Als laatste organisatie hebben we ook nog 6 kuub aan hard plastic afval gekregen van de Milieujutter, dus dat is allemaal afval verzameld van het strand.
En het mooie is, omdat het allemaal lokale organisaties zijn, we het afval na afloop ook weer (netjes gesorteerd) terug afleveren!"
Kun je wat vertellen over je werkwijze voor zo’n groot locatieproject?
"Doordat het decor pas echt tot stand kon komen op locatie, konden we van tevoren eigenlijk alleen maar contact leggen met de organisaties. Pas op locatie konden we echt gaan opbouwen. Hier hebben we heel veel hulp gekregen van vrijwilligers die dag in dag uit met het afval de berg op en af sjouwden. Dus daar zijn we natuurlijk super dankbaar voor!"
Hoe heb je ervoor gezorgd dat het afval veilig is voor de dansers om in te dansen?
"We hebben eerst netten gespannen op de berg waar we het meeste afval aan hebben vastgemaakt. Door de afvalberg heen lopen paden waar de dansers overheen kunnen lopen. Langs de randen van die paden liggen dan weer zachte objecten, zoals zakken met kleding, autobanden en schuimrubber. En ook veel matrassen, waar ze dan mee en overheen kunnen dansen."