Column #14 René: Verandering

Alles is veranderd. Een beetje bejaarde opmerking, maar het is waar. Voor de pandemie was er niemand die bij een griepje thuis bleef. We bikkelden keihard door en hielden ons staande. Alles voor de kunst! Het was niet ongewoon dat er emmers in de coulissen stonden zodat zieke spelers tussen de scènes konden kotsen om daarna ogenschijnlijk vrolijk door te acteren. En als er tijdens een repetitieproces iemand noodgedwongen in bed moest blijven liggen, hingen we na twee dagen al aan de telefoon met de bedrijfsarts. Dat zijn inmiddels smakelijke verhalen uit de oude doos.

Op dit moment werk ik aan een productie waar de cast door gezondheidsproblemen meer thuis is dan op de vloer staat, en ook ons technische team is tijdelijk uitgedund door corona. Het is elke dag weer een verrassing wie er is en hoe we kunnen werken. Waar we daar vroeger van in paniek raakten, halen we nu onze schouders op en roeien we met de riemen die we hebben. Flexibel is our middle name. Reageren, brandjes blussen en werk opvangen. En inmiddels voel ik me ook niet helemaal lekker. Er heerst een gelaten sfeer bij Maas, want je kunt er niks aan veranderen. Niemand wordt expres ziek, maar je merkt wel een verschuiving in arbeidsethos. De nieuwe generatie cultuurwerkers zorgt goed voor zichzelf. Ze werken steeds vaker parttime en de laptops blijven dicht in het weekend. Het is niet langer vanzelfsprekend dat je kost wat kost doorknalt voor de podiumkunsten. Het leven is meer dan werk en dat wordt dan ook steeds zorgvuldiger gescheiden van privé. Daardoor merk je nog vaker dan vroeger dat onze hele sector rustte op mentaliteit. Op onze grenzeloze liefde voor het theater. En het mantra: “Thuis blijven bij klachten” komt daar nog eens bij.

Alles verandert en dat is niet slecht of goed. Het is iets waar we mee moeten dealen. Maar het gaat vermoed ik wel zorgen voor een grote verschuiving. Nederland kan niet meer voor een dubbeltje op de eerste rij zitten als het de theatersector betreft. Mensen gaan geen 80-urige werkweken meer maken zonder overuren compensatie. Of zomaar met koorts een kostuum aantrekken dat ze daarna zelf moeten wassen. Er wordt terecht gevochten voor Fair Pay en betere arbeidsomstandigheden. En dat kost geld. Maar tegelijkertijd is het zeer onwaarschijnlijk dat er meer subsidie bij komt in de toekomst. Voel je de druk al?

Dat betekent uiteindelijk dat we meer kwijt zijn aan minder producties en projecten. Dus minder kans op werk maar wel onder beter omstandigheden. Als je een baan te pakken krijgt zit je goed, maar de kans om werk te krijgen wordt hierdoor minder en minder. (Tel daar het groeiende aantal kunstvak opleidingen bij op.)

Alles verandert, maar is het een verbetering? Vooruitgang? Eerder verschuiven van problemen ben ik bang. Een slang die zich in z’n eigen staart bijt.